Kamp Matları Nelerdir Ve Nasıl Seçilir

Created with Sketch.

Kamp Matları Nelerdir Ve Nasıl Seçilir

Mat; kampınızın konforlu ve sıcak geçmesinde neredeyse çadır ile uyku tulumundan bile daha önemli bir kamp malzemesi çeşididir.
Kampta da konfor mu aranırmış diyenler elbette olacaktır, bırakın onlar hafta sonu kamplarında yoga matı kullanmaya devam etsinler. Her ne kadar iyi bir uyku tulumu kullanıyor olsanız da sıcacık geçen gecelerin kahramanı kesinlikle kaliteli bir mattır.
Özellikle düşük sıcaklıklarda mutlaka ihtiyacımız olan matların detaylarına gelecek olursak; bunları yalıtım gücü (R değeri), ağırlık ve kalınlık gibi çeşitli kıstaslara göre değerlendirebiliriz.

Şişirme Matlar (Air Pads)

Şişirme matları; havuzda, denizde, nefesinizle şişirdiğiniz şişme yatakların çok daha gelişmişi olarak düşünebilirsiniz, fakat şişme yataklara göre daha rahat, daha sıcak ve daha dayanıklıdırlar. En rahat mat tipinin şişirme matlar olduğu düşünülüyor olsa da benim tercihim genellikle kendiliğinden şişen matlardan yanadır.
Şişirme matlardaki en yaygın yalıtım yöntemi mat içine dolgu malzemesi (kaz/ördek tüyü, sentetik) konmasıyla sağlanıyor.
Şişirme matların en büyük avantajı ise aynı yalıtım derecesindeki kendiliğinden şişen matlara göre daha hafif ve küçük olmalarıdır. Şişirme matlar bu özellik sayesinde, hem kamp ekipmanlarını sırtında taşıyanlar hem de uzun yürüyüş aktiviteleri yapanlar tarafından daha çok tercih ediliyor.

Şişirme Matın Avantajları:

• Konforludur.
• Zemindeki bozuklukların hissedilmemesini sağlar.
• Kapalı haldeki boyutu çok az yer kaplar ve hafiftir.
• Mata pompalanan hava miktarı artırıp azaltılarak konfor seviyesi ayarlanabilir.


Şişirme Matın Dezavantajları:

• Diğer mat türlerine göre daha pahalıdır.
• Diğer matlar kadar dayanıklı değildir ve hatta delinme riski en yüksek mat tipidir. (Buna önlem olarak, 30D yerine 70D tercih edilirse ağırlık artar ama neyse ki buna parelel olarak dayanıklılık da artar.)
• Bazı şişirme matların kenar kısımlarında yatıldığında hava diğer bölgelere kaçarak yalıtımda ve konforda dengesizlikler oluşabilir.


Nasıl Şişirilir

• Ağız Yoluyla: Ortalama bir şişirme matı 3-5 dakika arasında nefesiniz ile şişirebilirsiniz. Yalnız soğuk havalarda nefesinizin matın içerisinde olması R seviyesinin düşeceği anlamına gelir.
• Pilli Pompa Yardımıyla: Matınızın marka ve modeline uygun tipte ayrıca satılan pilli pompalar ile şişirebilirsiniz.
• Torba Pompa Yardımıyla: Matınızın kılıfıyla ya da ayrıca sunulan bu pompalar hem pratiktir hem de az yer kaplar. Torbanın bir ucu matınızın hava vanasına bağlıyken diğer kısmını silkeleyerek torbanın içine hava dolmasını sağlar ve en uçtan aşağıya doğru torbayı katlayarak içerideki havayı matınızın içerisine doğru iterek matı şişirebilirsiniz.
• Yastık Pompa Yardımıyla: Şişirme matın yastık kısmında bulunan bu pompa sistemi ile harici bir pompaya ihtiyaç duymadan matınızı şişirebilirsiniz. Çalışma mantığı torba pompalara benziyor.
• Entegre Pompa Yardımıyla: Matın bir bölümünde hava odacıklarının bir tanesinin pompa olarak kullanılması ile sağlanıyor.

Nasıl Saklanır

Matınızı kılıfının içerisinde çok sıkıştırmadan katlayarak muhafaza edebilirsiniz. Katladığınız matı, kılıfına koyarken şişirme vanasını açık bırakmayı unutmayın.

Kendiliğinden Şişen Matlar (Self-Inflating Camping Pads)


İki kat kumaş arasında birbirine bağlı hava bölmelerinin bulunduğu mat tipidir. En güzel yanlarından biri, hava vanası açıldığında kendiliğinden içeri hava almaya ve şişmeye başlar. Hiç müdahalede bulunmadan yaklaşık 10-15 dakika içerisinde yeterli şişkinliğe ulaşır. İsteğe bağlı bir iki nefes takviyesi yapıldıktan sonra vana kapatılır.
Şişirme matlar üzerinde hareket ettiğinizde havanın başka bölümlere kayması bu tip matlarda minimuma yakındır. Böylece konfor ve yalıtım her noktada orantılıdır.

Kendiliğinden Şişen Matların Avantajları:

• İçindeki hava şişirme matlara nazaran eşit oranda dağıldığından, bu matların üzerinde ağırlık varken hava dağılımı daha stabildir.
• Kendiliğinden şişmesi büyük zaman tasarrufu sağlar.
• Kapalı hali şişirme matlara göre büyük olsa da köpük matlara göre oldukça az yer kaplar.
• Matın sertliği hava ayarıyla ayarlanabilir..
• Şişirme matlara göre daha dayanıklıdır.
• Delinmesi daha güçtür ve tamir edilmesi kolaydır.
• Yüzey kumaşları kaymayı engellediğinden daha rahattır.

Kendiliğinden Şişen Matların Dezavantajları:

• Köpük matlara göre daha dayanıksızdır.
• Şişirme matlara göre daha ağır ve paketlenmiş hacmi daha büyüktür.
• İçerisindeki havayı boşaltmak şişirme matlara oranla biraz daha zaman ister.

Nasıl Saklanır

Katlamadan, kuru bir yerde vanası açık şekilde kılıfına konmadan saklanması gerekir. Böylece köpük hafızasını ve kendiliğinden şişme performansını kaybetmez.

Kapalı Hücre Köpük Matlar (Closed-cell Foam Pads)

En basit mat tipidir. İçerisinde birbirinden bağımsız küçük hava kabarcıkları olan yoğun köpükten yapılır. Genellikle ince olan köpük matlar su geçirmez ve delinme riski taşımaz. Konfor olarak diğer iki mat tipine yaklaşamıyor olsa da uzun ömürlüdür ve çok uygun fiyatları vardır. Orta sınıf şişme mat ile birlikle basit bir köpük mat kullanıldığında çok güzel sonuçlar alınabilir. Böylece kış kamplarına pratik ve uygun bir çözüm bulunmuş olur. Kapalı hücre köpük matları yoga ya da egzersiz matları ile karıştırmayın. Hatta sağlığınız için o tür matları kamplarda kullanmaktan kaçının.

Köpük Matın Avantajları:

• Uzun ömürlü, ucuz, hafif.
• Dayanıklı olduğu için her zeminde kullanılabilir.
• Kötü zeminlerde şişme matı korumak için alta serilebilir.
• Soğuk havalarda R değeri düşük olan şişme matınıza takviye sağlar.

Köpük Matın Dezavantajları:

• Çok yer kaplar.
• Üzerinde uyumak rahatsızdır.
• Uzun süreli kamp yolculukları için sağlıksızdır.

Nasıl Saklanır

Gevşek şekilde rulo yaparak saklanabilir. Üzerinde matın formunu bozacak ağırlıklar olmamasına dikkat edilmelidir.

Mat Alırken Nelere Dikkat Edilmeli



FİYAT –
Matların geniş bir fiyat aralığı olduğunu söylemeliyim. 20 TL’ye ucuz bir köpük mat alabilir veya 750 TL’ye yakın başarılı bir şişme mat satın alabilirsiniz. Sonuçta, iyi bir mat almak için bir ton para harcamanız gerekmiyor, Köpük mat takviyeli şişme mat kullanımı en hesaplı çözüm olabilir.

AĞIRLIK – Eğer sırt çantalı seyahat ediyorsanız en ağır dört ekipmandan biri mat olacaktır (çadır, sırt çantası, uyku tulumu, mat). Dolayısıyla ağırlıktan tasarruf etmede, mat seçiminiz direkt olarak etkilidir. Çünkü sırt çantanız ne kadar hafif olursa yürüyüşleriniz o kadar rahat olur.

YALITIM – İyi bir mat, sıcaklık düştüğünde bile geceleri sizi sıcak tutmaya yardımcı olacaktır. Bir matın R değeri, vücudunuzu soğuk zeminden ne kadar iyi izole edeceğini belirtir. R değeri ne kadar yüksek olursa, uyku tulumu da o kadar ısıtır. Genel olarak, R değerleri 0-2 olan matlar sadece sıcak hava kamplarına uygun olacaktır. 2-4’lük R değerleri, 3 mevsimlik koşullar için iyidir. Sıcaklık donma seviyesinin altına düştüğünde 4-6 arasındaki R değerleri daha etkilidir. Kışın sırt çantalı iseniz ve karın üzerinde kalacaksanız zemine koyacağınız ilave köpük mat, R değerleri açısından +1 hatta +2’lik bir artış sağlayacaktır. Bu değerler yine kişiden kişiye değişebildiği için kolay üşüyen biriyseniz, uyku tulumu seçiminden önce, matınızın daha yüksek bir R değeri olmasına dikkat ediniz.

GÜRÜLTÜ – Şişme mat kullanıcıları arasındaki en yaygın şikayetlerden biri, matların çıkardığı gürültüdür. Bu gürültü gece boyunca rahatsızlık verici olabilir. Bazı şişirme matlar diğerlerine kıyasla az ya da çok gürültü yapar, ancak hiçbiri evde yatağınız gibi sessiz olmayacaktır. Gürültü konusunda en konforlu matlar kendiliğinden şişen matlardır.

ONARIM – Şişme matlar delinme riski taşıdığı için, seçim yaparken bir kriteriniz de kolay onarılabilirlik olmalıdır. Kayalar, sopalar, kaktüsler, dikenler, cam kırıkları, çam yaprakları vb. şeyler şişme mata delik açabilir. Olası delinme riskine karşı matınızın yanında onarım kiti verilip verilmediğine dikkat edin, verilmiyorsa ayrıca alın.

UZUNLUK – Kalçalarınız ve omuzlarınız uyku yastıkları için en büyük basınç noktalarıdır, bu alanlarda size rahatlık verecek bir mat kullanmak önemlidir. Ultra light ekipmanla sırt çantalı gezenler, bazen kısa mat kullanır ama ayakları da sıcak tutan tam uzunlukta mat kullanımı daha konforlu olacaktır.

GENİŞLİK –
Mat için doğru genişliği seçmek, uyku tarzınıza bağlı olacaktır. Örneğin, standart genişlikteki mat tercihi yan yatma alışkanlığı olan biri için rahatsız edici ve dar gelebilir. Uykunuzda sıkça dönüyor ve yatağınızın büyük bir bölümünü işgal ediyorsanız, matınızı da ona göre seçmelisiniz.

ŞEKİL – Çoğu backpacker, ağırlıktan kazanmak için mumya tipi matları seçer. Uyurken daha geniş alan ihtiyacı hisseden kimseler ise dikdörtgen matları tercih ederler. Eğer siz de uyurken bacaklarınızı biraz oynatmayı sevenlerdenseniz mumya tipi mat tercih etmemekte fayda var.

KALINLIK – Kalın matların rahatlık oranı daha yukarıdadır. Zemindeki bozukluğu daha iyi tolere eder ve düz bir zemin sağlar. Bununla birlikte, matın üzerindeki yapının kaygan olmaması gerekir. Zira, uyumaya çalışırkenki kayma hisleri eğlenceli değildir.

KAPALI BOYUT – Büyük bir aracınız yoksa, matınızın kapalı haldeki boyutu oldukça önemlidir. Sırt çantanızda da taşısanız, motosikletin bagajında da olsa kapladığı alan önemlidir. Yalıtımı başarılı ve boyutu küçük bir mat her zaman daha iyidir.

R Değeri (R Value) Nedir?

Uyurken üç şekilde ısı kaybediyoruz: Zemin ile temas ederek (conduction), rüzgar etkisiyle ısı kaybı (convection) ve soğuk havayla kayıp (radiation).
Bunlardan en hızlı ısı kaybı zemin teması ile sert bir şekilde gerçekleşiyor. Matın yalıtım göreviyse bu noktada devreye giriyor ve kaybedilen ısıyı en aza indirmeye çalışıyor. Yazın bile az da olsa yalıtıma ihtiyacımız vardır çünkü yer sıcaklığı vücudumuzdan soğuksa sıcaklık kaybederiz.
R, İngilizce resistance kelimesinden; yani mukavemetten gelir. R değeri ise o malzemenin ısı transferine engel olma gücünü ifade eder. R yükseldikçe ısı transferine dayanıklılık da artar. R değeri 1 ile 9 arasında değişir.

• Uyku Pozisyonu: Sırt üstü yatarken vücudun ortalama %40’ı zemin ile temas halinde olur. Bu da sırt üstü yatanların yan yatanlara göre matın R değerinden daha çok faydalanacağı anlamına gelir. Yan yatanların ise kalça kısmından matı bastırmaları sonucu R değeri düşer.

• Zemin Tipi: Matı üzerine koyacağınız zemin en az R değeri kadar önemli. Örneğin kışın kar üzerinde yatmak, granit üzerinde yatmaktan çok daha iyi çünkü granit ısıyı kar zemine göre daha hızlı çekiyor. Matınızın R değeri yüksek olsa bile kışın granit bir zemin üzerinde üşüyebilirsiniz.

• Matın Hava Seviyesi: Mat maksimum hava oranından uzaklaştıkça R değeri de eksiliyor. Çok şişirdiğinizde ise konfordan kaybediyor.İkisinin ortası bir kıvamda kullanmak en güzeli.

KADINLARA ÖZEL MATLAR:

Uyku tulumlarında olduğu gibi matlarda da kadınlara özel üretilmiş ekipmanlar bulunuyor.

1) Kadın matlarının, erkek matlarına göre, boyutları ve ağırlıkları daha düşük olabiliyor.
2) Kadınlar genelde erkeklerden daha çok üşüdükleri için bu matların R değerleri daha yüksek matlar oluyor.
3) Kadınlar en çok boyun/bel arası bölgeden üşüdükleri için bazı modellerde ayaklarda ve bu bölgelerde yalıtım desteği artırılıyor.

Mat seçiminde benim için “en iyi” olanın sizin için en iyi olmayabileceğini unutmamak gerekir. İncelediğim her matın güçlü ve zayıf yanlarını, tecrübe edindiğim kadarıyla paylaşmaya çalıştım. Umarım size en uygun matı bulmanıza yardımcı olmuşumdur.

 

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir